Το μπλόκο έληξε - Ο αγώνας συνεχίζεται

Μια μικρή αλλά σημαντική νίκη πέτυχε η κινητοποίηση για τον αποκλεισμό της χωματερής από τους κατοίκους των χωριών Γαλήνης και Εγκαρών, μια νίκη για ένα αυτονόητο αίτημα: Να συζητηθεί το ζήτημα της διαχείρισης των σκουπιδιών σε δημοτικό συμβούλιο. Η απόφαση να κατασκευαστεί στην περιοχή τους ο ΧΥΤΑ δεν μπήκε ποτέ σε δημόσια συζήτηση κι έτσι χρειάστηκε ένα διήμερο μπλόκο στον ΧΑΔΑ για να κάνουν ό, τι δεν πραγματοποίησαν μετά από συναντήσεις με εκπροσώπους σε κλειστά γραφεία. Σήμερα οι κάτοικοι των δυο χωριών αντιλήφτηκαν τη δύναμη που έχει ο αγώνας και κατάλαβαν ότι Ο ΜΟΝΟΣ ΧΑΜΕΝΟΣ ΑΓΩΝΑΣ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΔΙΝΕΤΑΙ.

Χτες τη νύχτα ο δήμαρχος μόλις επέστρεψε με το καράβι στη Νάξο, πήγε κατευθείαν στο σημείο του αποκλεισμού και δεσμεύτηκε ότι θα κάνει δημοτικό συμβούλιο για το θέμα την Δευτέρα 21 Μάρτη. Αξίζει να επισημάνουμε ότι ενώ οι πολιτιστικοί σύλλογοι και οι τοπικοί εκπρόσωποι (το αντίστοιχο του προέδρου) των δυο χωριών Γαλήνης και Εγκαρών έχουν ζητήσει από το δήμο ήδη από τις 2 Μάρτη να συγκλέσει σχετικό συμβούλιο, ο δήμος σε μια επίδειξη αδιαφορίας, αναλγησίας και απαξίωσης κάλεσε συμβούλιο για την Τετάρτη 16 Μάρτη χωρίς να συμπεριλάβει καν το θέμα του ΧΥΤΑ.

Ο αγώνας συνεχίζεται και την Τετάρτη τα δυο χωριά καλούν σε ανοιχτή συνέλευση που θα συζητήσει το επικείμενο συμβούλιο και την παραπέρα πορεία των κινητοποιήσεων.

ΕΝΑ ΠΕΡΙΛΗΠΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΥΠΟΘΕΣΗΣ

Με βάση τη μπροσούρα της Αυτόνομης Πρωτοβουλίας Νάξου (Νοέμβρης 2009)

Ο ΧΑΔΑ (Χώρος Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων) της Νάξου άρχισε να λειτουργεί από τις αρχές της δεκαετίας του 80 με μια εξάμηνη άδεια η οποία δεν ανανεώθηκε ποτέ. Σήμερα είναι ο μοναδικός που λειτουργεί στο νησί αφού οι άλλοι δέκα επίσημοι έχουν κλείσει.

Για πολλά χρόνια τα σκουπίδια…. αυτοαναφλέγονταν συστηματικά. Έχουν κατατεθεί αγωγές επανειλημμένα ενάντια στο δήμο και παρόλο που το Πρωτοδικείο Νάξου έβγαλε λάδι τις αρχές, τα στοιχεία που αποκαλύφτηκαν ήταν συγκλονιστικά: Μόνο οι διοξίνες που απελευθερώθηκαν από την καύση ήταν ένα εκατομμύριο φορές πάνω από τα επιτρεπόμενα όρια. Ο δήμος πληρώνει κάπου 235.000 ευρώ σε εργολάβο για να επιχωματώνει τα σκουπίδια. Η κατάσταση σήμερα είναι αφόρητη και αδιέξοδη. 

Στις αρχές της δεκαετίας του 90  ο δήμος Νάξου στα πλαίσια του προγράμματος MEDSPA 91 αναθέτει σε μελετητές να εκπονήσουν μελέτη για την ολοκληρωμένη διαχείριση των απορριμμάτων. Το πρόγραμμα αυτό δεν υλοποιήθηκε αφού σύσσωμη η τοπική εξουσία μαζί με την αντιπολίτευση αλλά και την κεντρική εξουσία τότε απέρριψαν τη μελέτη ελλείψει πολιτικής βούλησης. Για την ιστορία, αυτοί που καταδίκασαν το μεγαλύτερο νησί των Κυκλάδων να βολοδέρνει ακόμα μετά από είκοσι χρόνια ανάμεσα σε χωματερές και πρόχειρες βιαστικές λύσεις είναι κυρίως ο πρώην δήμαρχος Βασίλης Κόκκοτας (ΠΑΣΟΚ) και οι δυο διορισμένοι τότε έπαρχοι Σ.Γεωργόπουλος (ΝΔ) και Λάζαρος Θεόφιλος (ΠΑΣΟΚ) καθώς και η πασόκα υπουργός ΠΕΧΩΔΕ Ελισάβετ Παπαζώη.

Όμως οι αρχές θεώρησαν λογικό να φτιάξουν τα κεντρικά δημοτικά σφαγεία του νησιού σε χωράφι που γειτνιάζει άμεσα με τη χωματερή, ενώ μόλις πριν δέκα χρόνια αποφάσισαν και τον εκσυγχρονισμό των εγκαταστάσεων του σφαγείου! Τώρα βέβαια αν η συνύπαρξη σφαγείων και χωματερής είναι μια παγκόσμια πρωτοτυπία, η απόφαση για τον εκσυγχρονισμό τους στην υπάρχουσα θέση είναι σίγουρα ένδειξη κάποιας διανοητικής καθυστέρησης.

Σήμερα τα σφαγεία συνεχίζουν να λειτουργούν κανονικά, τα δε λύματα του σφαγείου μαζί και ολόκληρα κομμάτια από σφάγια καταλήγουν ανεπεξέργαστα στην παρακείμενη χωματερή ενώ για τα μικρόβια σύμφωνα με δηλώσεις του τότε αντιδημάρχου και νυν δημάρχου: Ουδέν πρόβλημα, γι’ αυτά έχουν τοποθετήσει σίτες που εμποδίζουν την είσοδό τους στο χώρο!

Άλλη μια ιστορική στιγμή ήταν και η εναπόθεση της λυματολάσπης του βιολογικού στη χωματερή. Κάτω από την πίεση της λάσπης μεγάλοι όγκοι σκουπιδιών και λυμάτων κατακρημνίστηκαν μέσα στη θάλασσα. Η κατάσταση ήταν τόσο τραγική και η ρύπανση τόσο μεγάλη που οι υπεύθυνοι από το δήμο καταδικάστηκαν σε προσωπικά πρόστιμα, τα οποία βέβαια σύσσωμο το δημοτικό συμβούλιο αποφάσισε να μετακυλιστούν στο δήμο δηλαδή σε εμάς…

Με αυτά και με αυτά και κάτω από την πίεση των προστίμων και του κλεισίματος των παράνομων χωματερών, και πάντοτε στα όρια των προθεσμιών, έφτασε το πλήρωμα του χρόνου να χωροθετηθεί ο νέος ΧΥΤΑ. Οι πρώτες συνεδριάσεις έγιναν εν κρυπτώ, ο φόβος των αντιδράσεων ήταν διάχυτος, ο δήμος ένιπτε τας χείρας του κι έτσι την απόφαση την πήρε η νομαρχία. Στην τελική επιλογή της «κορφής Ξύδη» ανάμεσα από επτά ακόμη τοποθεσίες  συναίνεσαν τελικά ομόφωνα το δημοτικό και το  επαρχιακό συμβούλιο. Ο νυν δήμαρχος που σήμερα παριστάνει τον ανήξερο ήταν επί 8 χρόνια νομαρχιακός σύμβουλος.

Ο νέος ΧΥΤΑ έχει προϋπολογισμό περίπου 11.000.000 ευρώ και χρειάζεται γύρω στα 170 στρέμματα για να μπορέσει να καλύψει τις λειτουργίες του ενώ έως τώρα έχουν εξασφαλιστεί μόνο τα 60. Το Νοέμβρη του 2009 εγκρίθηκε η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ). Το θέμα της καταλληλότητας της θέσης χωράει αρκετή συζήτηση, όχι μόνο όσον αφορά την αντικειμενικότητα των επιστημονικών και τεχνικών διαπιστώσεων, αφού είναι φανερό ότι πολλά από τα συμπεράσματα των μελετητών ήταν αποτέλεσμα πολιτικών μαγειρεμάτων. Σίγουρα πάντως στην τελική επιλογή της θέσης «κορφή Ξύδη» συνυπολογίστηκε και το μικρότερο πολιτικό και κοινωνικό κόστος όπως και το γεγονός ότι η περιοχή είναι ήδη υποβαθμισμένη από την υπάρχουσα χωματερή, δεν είναι στην πρώτη γραμμή για τουριστική ανάπτυξη και έχει λίγες ψήφους.

Επίσης, ο δήμος Νάξου έχει πάρει το νερό της λιμνοδεξαμενής της περιοχής που είχε κατασκευαστεί από το υπουργείο Γεωργίας για την άρδευση των καλλιεργειών για να τροφοδοτήσει την τουριστική βιομηχανία της Χώρας. Στην ευρύτερη περιοχή έχει τοποθετηθεί και το νεκροταφείο της πόλης.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι οι κάτοικοι της Γαλήνης έχουν επανηλειμμένα διακόψει συνεδριάσεις δημοτικών συμβουλίων για το θέμα μπλοκάροντας τις λήψεις αποφάσεων. Στην απόπειρα δε της νομαρχίας Κυκλάδων να συντάξει τοπογραφικό της περιοχής για το νέο ΧΥΤΑ επιστρατεύτηκαν οι διαθέσιμες αστυνομικές δυνάμεις του νησιού ενώ στο τέλος οι κάτοικοι κατάφεραν να παρεμποδίσουν τους μηχανικούς οι οποίοι αποχώρησαν άπρακτοι.  

Η ΜΠΕ δεν λαμβάνει καθόλου υπόψη ότι η περιοχή προμηθεύει με νερό την ευρύτερη περιοχή της πόλης της Νάξου. Το γεγονός ότι ο οικισμός της Γαλήνης βρίσκεται μόλις 500 μέτρα από τη χωματερή και ότι οι βόρειοι άνεμοι που είναι επικρατέστεροι στη Νάξο θα μεταφέρουν την δυσοσμία και τα αέρια που απελευθερώνουν οι ΧΥΤΑ στην Πόλη της Νάξου δεν απασχολεί.

Η εμμονή των αρχών να μιλούν για ΧΥΤΥ ενώ η μελέτη αναφέρεται σε ΧΥΤΑ και όταν επιπλέον δε γίνεται καμιά αναφορά αλλά ούτε και μελέτη για τις υποδομές που είναι αναγκαίες για τη λειτουργία ΧΥΤΥ διατρανώνει για μια ακόμα φορά την έλλειψη σοβαρότητάς τους.

Η ανακύκλωση στη Νάξο το μόνο που έχει ανακυκλώσει είναι το χρήμα των επιδοτήσεων. Το μηχάνημα αποκομιδής όπως και οι κάδοι ανακύκλωσης είναι ακατάλληλοι καθώς για κάθε κάδο απαιτούνται γύρω στα 20 λεπτά για να αδειάσει καθιστώντας την συλλογή αργή και δυσλειτουργική. Επιπλέον οι κάδοι είναι λιγοστοί αφού δεν έχουν τοποθετηθεί ούτε στα χωριά ούτε στις παραλίες και, κυρίως, απουσιάζουν από τις τουριστικές περιοχές όπου και συγκεντρώνεται ο μεγαλύτερος όγκος σκουπιδιών τον Αύγουστο.

Σύμφωνα μάλιστα με τους υπολογισμούς των φορτίων που καταλήγουν στο ΧΑΔΑ γίνεται φανερό ότι η πιο ρυπογόνα δραστηριότητα τουλάχιστον όσον αφορά τα στερεά απόβλητα στη Νάξο είναι η τουριστική βιομηχανία. Ενώ τους πέντε μήνες του χειμώνα κατά μέσο όρο παράγονται 60 κυβικά απορρίμματα τη μέρα, τον Αύγουστο εκτοξεύονται στα 140 κυβικά τη μέρα, τον Ιούλιο 120κ.μ και τον Ιούνη 90κ.μ.. Εν ολίγοις τα 2/3 του συνολικού όγκου σκουπιδιών του νησιού παράγονται τους τρεις μήνες της τουριστικής αιχμής.

Οι κάτοικοι των χωριών Γαλήνη και Εγκαρές υποχρεώνονται να δεχτούν τα απορρίμματα όλης της Νάξου και των Μικρών Κυκλάδων (πλην Αμοργού) χωρίς ποτέ κανείς να τους εξηγήσει αν αυτό τους αντιστοιχεί ή να τους ζητηθεί η άποψή τους για το τι και πώς θα γίνει η περιοχή τους. Μάλιστα είναι πολύ πιθανό μετά την αποπεράτωση του έργου και εφόσον αυτό ολοκληρωθεί, να έχει ήδη κηρυχτεί παράνομο αφού οι ΧΥΤΑ πρέπει να καταργηθούν μέχρι το 2012. Δηλαδή κατασκευάζεται ένα έργο που μπορεί να μη λειτουργήσει ποτέ ή να λειτουργεί παράνομα.

ΚΑΝΕΝΑΣ ΧΥΤΑ ΠΟΤΕ ΚΑΙ ΠΟΥΘΕΝΑ